Phác đồ tay chân miệng bộ y tế pdf
| BỘ Y TẾ -------- | CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT nam giới Độc lập - thoải mái - niềm hạnh phúc ---------------- |
| Số: 2554/QĐ-BYT | Hà Nội, ngày 19tháng 7 năm 2011 |
QUYẾT ĐỊNH
VỀ VIỆC BAN HÀNH HƯỚNG DẪNCHẨN ĐOÁN, ĐIỀU TRỊ BỆNH TAY - CHÂN - MIỆNG
BỘ TRƯỞNG BỘ Y TẾ
QUYẾT ĐỊNH:
Điều 1.
Bạn đang xem: Phác đồ tay chân miệng bộ y tế pdf
phát hành kèm theo ra quyết định này gợi ý chẩn đoán, điềutrị căn bệnh tay-chân-miệng.
Điều 3. Quyết định này còn có hiệu lực tính từ lúc ngày ký, ban hành.
Điều 4. những ông, bà: Chánh văn phòng Bộ; Chánh điều tra Bộ; các Vụtrưởng, cục trưởng, Tổng cục trưởng của bộ Y tế; Giám đốc những bệnh viện, việncó giường bệnh trực thuộc cỗ Y tế; người có quyền lực cao Sở Y tế các tỉnh, thành phố trựcthuộc Trung ương; Thủ trưởng y tế các Bộ, ngành; Thủ trưởng các đơn vị tất cả liênquan chịu trách nhiệm thi hành quyết định này./.
| Nơi nhận: - Như Điều 4; - cỗ trưởng(để báo cáo); - các Thứ trưởng (để biết); - Website bộ Y tế; - Lưu: VT, KCB. | KT. BỘ TRƯỞNG THỨ TRƯỞNG Nguyễn Thị Xuyên |
HƯỚNG DẪN
CHẨN ĐOÁN, ĐIỀU TRỊ BỆNH TAY - CHÂN - MIỆNG(Ban hành kèm theo đưa ra quyết định số 2554 /QĐ-BYT ngày 19 tháng 7năm 2011 của cục trưởng cỗ Y tế)
I. ĐẠI CƯƠNG
- Bệnhtay-chân-miệng là bệnh truyền lây lan lây từ tín đồ sang người, rất dễ khiến thành dịchdo vi rút đường tiêu hóa gây ra. Hai nhóm tác nhân gây căn bệnh thường gặp gỡ là Coxsackievirus A16 với Enterovirus 71 (EV71). Bộc lộ chính là tổn hại da, niêm mạcdưới dạng bỏng nước ở các vị trí đặc trưng như niêm mạc miệng, lòng bàn tay,lòng bàn chân, mông, gối. Bệnh rất có thể gây nhiều trở thành chứng nguy khốn như viêmnão-màng não, viêm cơ tim, phù phổi cấp dẫn cho tử vong nếu như không được phạt hiệnsớm và xử trí kịp thời. Các trường vừa lòng biến hội chứng nặng thường vị EV71.
- căn bệnh lây chủyếu theo con đường tiêu hoá. Nguồn lây bao gồm từ nước bọt, phỏng nước cùng phân của trẻnhiễm bệnh.
- Bệnhtay-chân-miệng gặp mặt rải rác xung quanh năm ở phần nhiều các địa phương. Tại các tỉnhphía Nam, bệnh dịch có xu thế tăng cao vào nhì thời điểm từ tháng 3 mang lại tháng 5 vàtừ mon 9 cho tháng 12 mặt hàng năm.
- Bệnh gồm thểgặp ở rất nhiều lứa tuổi tuy thế thường chạm mặt ở trẻ dưới 5 tuổi, quan trọng đặc biệt tập trung ởnhóm tuổi dưới 3 tuổi. Các yếu tố sinh hoạt bầy đàn như trẻ đến lớp tại bên trẻ,mẫu giáo, đến những nơi trẻ em chơi triệu tập là các yếu tố nguy cơ lây truyền bệnh,đặc biệt là trong những đợt bùng phát.
II. CHẨN ĐOÁN
1. Lâm sàng:
1.1. Triệu chứnglâm sàng:
a) quy trình ủbệnh: 3-7 ngày.
b) Giai đoạnkhởi phát: từ bỏ 1-2 ngày với những triệu triệu chứng như sốt nhẹ, mệt mỏi, đau họng, biếngăn, tiêu rã vài lần trong ngày.
c) Giai đoạntoàn phát: rất có thể kéo nhiều năm 3-10 ngày với các triệu chứng điển hình nổi bật của bệnh:
- Loét miệng:vết loét đỏ hay phỏng nước 2 lần bán kính 2-3 mm sinh sống niêm mạc miệng, lợi, lưỡi, gâyđau miệng, quăng quật ăn, quăng quật bú, tăng huyết nước bọt.
- phân phát ban dạngphỏng nước: Ở lòng bàn tay, lòng bàn chân, gối, mông; tồn tại trong thời gianngắn (dưới 7 ngày) sau đó hoàn toàn có thể để lại vết thâm, hiếm hoi khi loét tuyệt bội nhiễm.
- sốt nhẹ.
- Nôn.
- ví như trẻ sốtcao với nôn các dễ có nguy cơ tiềm ẩn biến chứng.
- biến hóa chứngthần kinh, tim mạch, hô hấp thường mở ra sớm từ ngày 2 đến ngày 5 của bệnh.
d) Giai đoạnlui bệnh: hay từ 3-5 ngày sau, trẻ hồi phục trọn vẹn nếu không có biến chứng.
1.2. Những thểlâm sàng:
- Thể buổi tối cấp:Bệnh diễn tiến rất nhanh có những biến hội chứng nặng như suy tuần hoàn, suy hô hấp,hôn mê dẫn mang lại tử vong trong tầm 24-48 giờ.
- Thể cấptính cùng với bốn quá trình điển trong khi trên.
- Thể khôngđiển hình: tín hiệu phát ban không ví dụ hoặc chỉ tất cả loét miệng hoặc chỉ cótriệu chứng thần kinh, tim mạch, hô hấp nhưng không phát ban cùng loét miệng.
2. Cận lâm sàng:
2.1. Các xétnghiệm cơ bản:
- Công thứcmáu: bạch cầu thường trong giới hạn bình thường. Bạch cầu tăng bên trên 16.000/mm3thường liên quan đến thay đổi chứng
- Protein Cphản ứng (CRP) (nếu có điều kiện) vào giới hạn bình thường (3. Chẩn đoán:
3.1. Chẩnđoán ca lâm sàng: nhờ vào triệu hội chứng lâm sàng và dịch tễ học.
- yếu tố dịchtễ: căn cứ vào tuổi, mùa, vùng lưu lại hành bệnh, số trẻ em mắc bệnh dịch trong cùng một thờigian.
- Lâm sàng:Phỏng nước điển hình ở miệng, lòng bàn tay, lòng bàn chân, gối, mông, kèm sốthoặc không.
3.2. Chẩnđoán xác định:
- Xét nghiệmRT-PCR hoặc phân lập bao gồm vi rút gây bệnh.
4. Chẩn đoán phân biệt:
4.1. Các bệnhcó biểu lộ loét miệng:
Viêm loét miệng(áp-tơ): vết loét sâu, tất cả dịch tiết, giỏi tái phát.
4.2. Các bệnh có phát ban da:
- Sốt vạc ban: hồng ban xen kẹt ít dạng sẩn, thường sẽ có hạch sau tai.
- Dị ứng: hồng ban đa dạng, không tồn tại phỏng nước.
- Viêm da mủ: Đỏ, đau, bao gồm mủ.
- Thuỷ đậu: phỏng nước nhiều lứa tuổi, rải rác rưởi toàn thân.
- Nhiễm trùng huyết vày não mô cầu: mảng xuất máu hoại tử trungtâm.
- nóng xuất huyết Dengue: Chấm xuất huyết, bầm máu, xuất ngày tiết niêm mạc.
4.3. Viêm não-màng não:
- Viêm màng não vày vi khuẩn.
- Viêm não-màng não bởi vì vi rút khác.
4.4. Nhiễm trùng huyết, sốc nhiễm khuẩn, viêm phổi.
5. Thay đổi chứng:
5.1. Biến hội chứng thần kinh: Viêm não, viêm thân não, viêm óc tủy,viêm màng não.
- Rung lag cơ (myoclonic jerk, giật mình chới với): từng cơn ngắn1-2 giây, đa phần ở tay cùng chân, dễ xuất hiện thêm khi bắt đầu giấc ngủ giỏi khi chotrẻ nằm ngửa.
- Ngủ gà, bứt rứt, chới với, đi loạng choạng, run chi, mắt nhìn ngược.
- Rung đơ nhãn cầu.
- Yếu, liệt chi (liệt mềm cấp).
- Liệt rễ thần kinh sọ não.
- teo giật, mê mẩn là tín hiệu nặng, thường kèm theo với suy hô hấp, tuầnhoàn.
- Tăng trương lực cơ (biểu hiện doạng cứng mất não, gồng cứng mất vỏ)
5.2. Biến triệu chứng tim mạch, hô hấp: Viêm cơ tim, phù phổi cấp, tănghuyết áp, suy tim, trụy mạch.
- Mạch nhanh > 150 lần/phút.
- thời hạn đổ đầy mao mạch đủng đỉnh trên 2 giây.
- domain authority nổi vân tím, vã mồ hôi, bỏ ra lạnh. Các biểu lộ rối loàn vận mạchcó thể chỉ khu trú tại 1 vùng cơ thể (1 tay, 1 chân,...)
- tiến trình đầu tất cả huyết áp tăng (HA trung ương thu: trẻ dưới 1 tuổi ³ 110mmHg, trẻ em từ 1-2 tuổi ≥ 115 mmHg, trẻ em trên 2 tuổi ≥ 120 mmHg), quy trình tiến độ sau mạch,huyết áp ko đo được.
- nặng nề thở: Thở nhanh, rút lõm ngực, khò khè, thở rít thanh quản, thởnông, thở bụng, thở ko đều.
- Phù phổi cấp: Sùi bong bóng hồng, khó khăn thở, tím tái, phổi những ran ẩm, nộikhí quản bao gồm máu hay bọt bong bóng hồng.
6. Phân độ lâm sàng:
6.1. Độ 1: Chỉ loét mồm và/hoặc tổn hại da.
6.2. Độ 2:
6.2.1. Độ 2a: tất cả một trong số dấu hiệu sau:
+ bệnh sử tất cả giật mình dưới 2 lần/30 phút và không ghi nhấn lúc khám
+ sốt trên 2 ngày, tốt sốt bên trên 390C, nôn, lừ đừ, khó khăn ngủ,quấy khóc vô cớ.
6.2.2. Độ 2b: có tín hiệu thuộc nhóm 1 hoặc đội 2 :
* đội 1: Có 1 trong các thể hiện sau:
- đơ mình ghi nhấn lúc khám.
- bệnh sử tất cả giật mình ≥ gấp đôi / 30 phút.
- dịch sử bao gồm giật mình hẳn nhiên một tín hiệu sau:
+ Ngủ gà
+ Mạch nhanh > 150 lần /phút (khi trẻ nằm yên, khôngsốt)
+ sốt cao ≥ 39oC không thỏa mãn nhu cầu với dung dịch hạ sốt
* Nhóm 2: Có 1 trong các thể hiện sau:
- Thất điều: run chi, run người, ngồi không vững, đi loạng choạng.
- Rung lag nhãn cầu, lác mắt.
- Yếu bỏ ra hoặc liệt chi.
- Liệt thần gớm sọ: nuốt sặc, đổi khác giọng nói…
6.3. Độ 3: có các dấu hiệu sau:
- Mạch nhanh > 170 lần/phút (khitrẻ nằm yên, không sốt).
- một số trường hợp có thể mạch chậm(dấu hiệu khôn cùng nặng).
- Vã mồ hôi, lạnh body toàn thân hoặc khutrú.
Xem thêm: Cách Tính Lương Nhà Nước Tính Như Thế Nào, Những Thông Tin Cần Biết Về Hệ Số Lương
- HA tăng.
- Thở nhanh, thở bất thường: Cơnngưng thở, thở bụng, thở nông, rút lõm ngực, khò khè, thở rít thanh quản.
- náo loạn tri giác (Glasgow
- Tăng trương lực cơ.
6.4. Độ 4: tất cả một trong những dấu hiệu sau:
- Sốc.
- Phù phổi cấp.
- Tím tái, SpO2
- dừng thở, thở nấc.
III. ĐIỀU TRỊ
1. Cơ chế điều trị:
- hiện nay chưa bao gồm thuốc chữa bệnh đặc hiệu, chỉ điều trị hỗ trợ(không dùng kháng sinh khi không tồn tại bội nhiễm).
- quan sát và theo dõi sát, phát hiện sớm cùng điều trị đổi mới chứng.
- đảm bảo an toàn dinh dưỡng đầy đủ, nâng cấp thể trạng.
2. Điều trị nuốm thể:
2.1. Độ 1: Điều trị nước ngoài trú với theo dõi tại y tế cơ sở.
- Dinh dưỡng đầy đủ theo tuổi. Trẻ con còn mút sữa cần liên tiếp cho nạp năng lượng sữa mẹ.
- Hạ sốt lúc sốt cao bằng Paracetamol liều 10 mg/kg/lần (uống) mỗi 6giờ.
- dọn dẹp và sắp xếp răng miệng.
- nghỉ ngơi, kiêng kích thích.
- Tái khám mỗi 1-2 ngày trong 8-10 ngày đầu của bệnh.Trẻ có sốt phảitái xét nghiệm mỗi ngày cho đến khi hết sốt ít nhất 48 giờ.
- đề xuất tái khám ngay trong lúc có tín hiệu từ độ 2a trở lên như:
+ sốt cao ≥ 390C.
+ Thở nhanh, nặng nề thở.
+ lag mình, lừ đừ, run chi, quấy khóc, bứt rứt khó ngủ, ói nhiều.
+ Đi loạng choạng.
+ da nổi vân tím, vã mồ hôi, bộ hạ lạnh.
+ teo giật, hôn mê.
2.2. Độ 2: Điều trị nội trú tại bệnh viện
2.2.1. Độ 2a:
- Điều trị như độ 1. Trường đúng theo trẻ nóng cao không thỏa mãn nhu cầu tốt vớiparacetamol có thể phối hợp với ibuprofen 10-15 mg/kg/lần lập lại từng 6-8 giờ nếucần (dùng đan xen với các lần áp dụng paracetamol).
- Thuốc: Phenobarbital 5 - 7 mg/kg/ngày, uống.
- Theo dõi gần cạnh để phạt hiện tín hiệu chuyển độ.
2.2.2. Độ 2b:
- ở đầu cao 30°.
- Thở oxy qua mũi 3-6 lít/phút.
- Hạ sốt lành mạnh và tích cực nếu trẻ bao gồm sốt.
- Thuốc:
+ Phenobarbital 10 - trăng tròn mg/kg truyền tĩnh mạch. Tái diễn sau 8-12 giờkhi cần.
+ Immunoglobulin:
√ nhóm 2: 1g/kg/ngày truền tĩnh mạch lờ lững trong 6-8 giờ. Sau 24 giờnếu còn dấu hiệu độ 2b: cần sử dụng liều vật dụng 2
√ team 1: không chỉ là định Immunoglobulin hay qui. Giả dụ triệu chứngkhông sút sau 6 tiếng điều trị bởi Phenobarbital thì nên chỉ địnhImmunoglobulin. Sau 24 giờ đánh giá lại để ra quyết định liều thứ 2 như nhóm 2.
- theo dõi mạch,nhiệt độ, huyết áp, nhịp thở, mẫu mã thở, tri giác, ran phổi, mạch mỗi 1- 3 giờtrong 6 tiếng đầu, kế tiếp theo chu kỳ 4-5 giờ.
- Đo độ bãohòa oxy SpO2 và theo dõi mạch liêntục (nếu có máy).
2.3. Độ 3: Điềutrị nội trú tại đơn vị hồi mức độ tích cực
- Thở oxy quamũi 3-6 lít/phút. Đặt vận khí quản góp thở mau chóng khi chiến bại với thở oxy.
- chống phùnão: nằm đầu cao 30°, tiêu giảm dịch (tổng dịch bởi 1/2-3/4 nhu cầu bình thường),thở thứ tăng thông khí giữ PaCO2 từ25-35 mmHg và duy trì PaO2 từ90-100 mmHg.
-Phenobarbital 10 - trăng tròn mg/kg truyền tĩnh mạch. Lặp lại sau 8-12 giờ khi cần.
- Immunoglobulin (Gammaglobulin): 1g/kg/ngày truyền tĩnh mạch lờ lững trong6-8 giờ, dùng trong thời gian 2 ngày liên tục
- Dobutaminđược hướng đẫn khi suy tim mạch > 170 lần/phút, liều mở màn 5µg/kg/phúttruyền tĩnh mạch, tăng nhiều 1-2,5µg/kg/phút từng 15 phút cho đến khi tất cả cải thiệnlâm sàng; liều buổi tối đa 20µg/kg/phút.
- Milrinone truyền tĩnh mạch máu 0,4 µg/kg/phút chỉ dùng khi HA cao, trong 24-72 giờ.
- Điều chỉnhrối loạn nước, điện giải, toan kiềm, chữa bệnh hạ con đường huyết.
- Hạ sốt tích cực.
- Điều trị co giật ví như có: Midazolam 0,15mg/kg/lần hoặc Diazepam 0,2-0,3 mg/kg truyền tĩnh mạch máu chậm, lập lại sau 10phút ví như còn teo giật (tối nhiều 3 lần).
- quan sát và theo dõi mạch,nhiệt độ, tiết áp, nhịp thở, tri giác, ran phổi, SpO2,mỗi 1- 2 giờ. Trường hợp có đk nên theo dõi máu áp động mạch xâm lấn.
2.4. Độ 4: Điềutrị nội trú tại những đơn vị hồi mức độ tích cực
- Đặt Nội khíquản thở máy: Tăng thông khí giữ lại PaCO2từ 30-35 mmHg và duy trì PaO2 từ90-100 mmHg.
- chống sốc:Sốc vày viêm cơ tim hoặc thương tổn trung trọng tâm vận mạch ngơi nghỉ thân não.
+ trường hợp khôngcó tín hiệu lâm sàng của phù phổi hoặc suy tim: Truyền dịch Natri clorua 0,9%hoặc Ringer lactat: 5 ml/kg/15 phút, điều chỉnh vận tốc theo giải đáp CVP vàđáp ứng lâm sàng. Ngôi trường hợp không có CVP yêu cầu theo dõi sát tín hiệu quá tải,phù phổi cấp.
+ Đo với theodõi áp lực đè nén tĩnh mạch trung ương.
+ Dobutaminliều khởi đầu 5µg/kg/phút, tăng vọt 2- 3µg/kg/phút từng 15 phút cho đến khi cóhiệu quả, liều về tối đa 20 µg/kg/phút.
- Phù phổi cấp:
+ xong ngaydịch truyền nếu vẫn truyền dịch.
+ DùngDobutamin liều 5-20 µg/kg/phút.
+ Furosemide1-2 mg/kg/lần tiêm tĩnh mạch hướng dẫn và chỉ định khi quá thiết lập dịch.
- Điều chỉnhrối loạn kiềm toan, năng lượng điện giải, hạ mặt đường huyết và kháng phù não:
- thanh lọc máuliên tục tuyệt ECMO (nếu gồm điều kiện).
-Immunoglobulin: chỉ định khi HA vừa phải ≥ 50mmHg
- chống sinh:Chỉ sử dụng kháng sinh khi gồm bội truyền nhiễm hoặc chưa thải trừ các bệnh dịch nhiễm khuẩn nặngkhác
- theo dõi và quan sát mạch,nhiệt độ, ngày tiết áp, nhịp thở, tri giác, ran phổi, SpO2, thủy dịch mỗi nửa tiếng trong 6 tiếng đầu, sauđó điều chỉnh theo đáp ứng nhu cầu lâm sàng; Áp lực tĩnh mạch trung trọng tâm mỗi giờ, trường hợp cóđiều kiện cần theo dõi ngày tiết áp đụng mạch xâm lấn.
IV. PHÒNG BỆNH
1. Cơ chế phòng bệnh:
- hiện chưacó vắc xin phòng dịch đặc hiệu.
- Áp dụng cácbiện pháp chống ngừa chuẩn chỉnh và chống ngừa so với bệnh lây qua con đường tiêu hoá, đặcbiệt để ý tiếp xúc thẳng với nguồn lây.
2. Phòng bệnh dịch tại những cơ sở y tế:
- phương pháp lytheo team bệnh.
- nhân viên ytế: có khẩu trang, rửa, gần cạnh khuẩn tay trước và sau thời điểm chăm sóc.
- Khử khuẩn bềmặt, chóng bệnh, buồng bệnh bởi Cloramin B 2%. Lưu ý khử khuẩn các ghế ngồi củabệnh nhân với thân nhân trên khu đi khám bệnh.
- xử lý chấtthải, quần áo, khăn trải giường của người bệnh và dụng cụ quan tâm sử dụng lạitheo tiến trình phòng căn bệnh lây qua mặt đường tiêu hoá.
3. Phòng căn bệnh ở cộng đồng:
- dọn dẹp và sắp xếp cánhân, cọ tay bởi xà chống (đặc biệt sau thời điểm thay quần áo, tã, sau khoản thời gian tiếpxúc cùng với phân, nước bọt).
- Rửa không bẩn đồchơi, đồ dùng dụng, sàn nhà.
- lau sàn nhàbằng hỗn hợp khử trùng Cloramin B 2% hoặc các dung dịch khử khuẩn khác.
Xem thêm: Soạn Getting Started Unit 4 Lớp 8 : Getting Started, Unit 4 Lớp 8: Getting Started
- biện pháp ly trẻbệnh trên nhà. Không tới nhà trẻ, ngôi trường học, nơi những trẻ chơi tập trung trong10-14 ngày đầu của bệnh./.