THỰC TRẠNG GIÁO DỤC ĐẠI HỌC VIỆT NAM HIỆN NAY
sieuthithietbido.com.vn- “Nếu giáo dục đh có sứ mệnh dẫn dắt đời sống niềm tin của buôn bản hội, thì người thao tác làm việc ở đại học phải là người mũi nhọn tiên phong về trí thông minh chứ chưa hẳn chạy theo những kim chỉ nan nhất thời, chủ yếu về vụ lợi và vừa lòng những yêu mong ngắn hạn” – GS Huỳnh Như Phương.
Bạn đang xem: Thực trạng giáo dục đại học việt nam hiện nay
1. Mở đầu
Ngay khi vừa nhậm chức, Thủ tướng Phạm Minh thiết yếu đã chỉ đạo và yêu cầu ngành giáo dục và đào tạo trong thời gian tới bắt buộc làm sao tổ chức triển khai “học thật”, “thi thật” để có “nhân tài thật”. Điều này đến thấy, làm việc tầm cai quản trị vĩ mô, tín đồ đứng đầu chính phủ nước nhà có vẻ như đã nhận được ra, bao gồm những điều không thật đang lâu dài trong ngành giáo dục bây giờ là lý do gây ra sự trì trệ, cản trở cho việc nghiệp desgin và trở nên tân tiến đất nước.
Sự học, bể học tập là mênh mông, mặc dù vậy, xét riêng rẽ trong phạm vi trường học ý muốn “học thật”, “thi thật” để có “nhân tài thật” thì điều đặc trưng trước hết là phải “dạy thật”. Hệt như muốn tất cả trò giỏi tất yếu phải gồm thầy giỏi, mong “dạy thật” nên có những người “thầy… thật”. Nhưng thay nào là “thầy thật”, thầy giỏi? Nói theo thuyết “chính danh” của Khổng Tử là “thầy buộc phải ra thầy” xét ở 2 phương diện trí tuệ, trí thức và thái độ, phẩm hạnh (đạo đức khoa học, đạo đức nghề nghiệp nghề nghiệp).
Vậy nên, theo xúc tích trên, ý muốn có “nhân tài thật” thì căn nguyên mấu chốt nhất vẫn luôn là vai trò, vị cố gắng của người thầy. Đáng tiếc thay, hình ảnh và vị cụ của tín đồ thầy trong xóm hội lúc này đang bị sứt mẻ khôn cùng nghiêm trọng.
Và đáng tiếc hơn nữa, vào chuyện này, dư luận thời gian qua bên cạnh đó chỉ mới triệu tập “mổ xẻ” hình ảnh, vị thế của rất nhiều người thầy ở bậc học phổ thông, trong khi đó, hình ảnh vị, thế người thầy sinh hoạt bậc đh và sau đh lại khôn xiết ít thân thiện đúng mức. Đây ko những là việc thiên lệch, thiếu công bình mà sâu sát còn cho thấy thêm cái chú ý định con kiến rất sai lầm trong sự việc “đổi bắt đầu căn bản toàn diện” nền giáo dục và đào tạo nước nhà.
Nói cách khác, mặc dù vẫn trường tồn những chưa ổn nhưng so với giáo dục và đào tạo đại học, thì giáo dục phổ thông ngơi nghỉ Việt Nam, theo chúng tôi, cho dù sao vẫn chưa đến nỗi nào; unique giáo dục giáo dục và đào tạo phổ thông dù sao vẫn không đáng lo bằng giáo dục đào tạo đại học.
Xét trên mặt phẳng chung, học sinh phổ thông ngơi nghỉ Việt Nam hoàn toàn không thất bại kém học sinh phổ thông cố gắng giới. Chỉ là, khi lên đến mức đại học thì ngược lại. Rứa nhưng, việc “đổi new căn bạn dạng và toàn diện” giáo dục và đào tạo hiện chỉ tập trung vào một phương diện duy nhất kia là thay đổi nội dung chương trình và SGK càng nhiều – vụ việc thật ra, cũng chưa bức thiết bởi sự lạc hậu, trì trệ trong tư duy tổ chức triển khai và điều hành quản lý nền hành chính giáo dục và đào tạo ở cấp cho học này.
2. Tầm quan trọng của giáo dục đh trong việc huấn luyện và đào tạo nhân tài mang lại đất nước
Giáo dục đh có vai trò đưa ra quyết định trong việc huấn luyện và đào tạo nhân tài mang lại xã hội và đất nước. Nếu như giáo dục phổ thông là tiến độ “chạy đà” tất cả tính phát hiện tại và sẵn sàng thì giáo dục đh là tiến trình “tăng tốc” mang tính chất quyết định để “về đích”.
Giáo dục đại học, trước hết trực tiếp cung cấp nguồn nhân lực (trình độ siêng môn, kỹ năng, đạo đức…) ở toàn bộ các lĩnh vực, nhất là nguồn nhân lực tham gia vào việc quản trị nước nhà trong máy bộ công quyền. Kế bên ra, là nguồn nhân lực mang ý nghĩa kế quá để liên tục quay trở lại tiến hành sứ mạng “trồng người” trong hệ thống giáo dục quốc gia.
Với vai trò như vậy, đề xuất giáo dục đh phải là môi trường tối ưu nhất để bạn dạy và bạn học thuộc trau dồi, rèn luyện không chỉ là kiến thức, tri thức, năng lực có tính trình độ chuyên môn hóa (trong từng lĩnh vực, ngành nghề…) mà đặc biệt quan trọng còn là thái độ, phẩm chất của các trí thức với mục đích dẫn dắt làng mạc hội trong tương lai.
Nói không giống đi, mặc dầu giáo dục càng nhiều có tốt đến mấy nhưng giáo dục đào tạo đại học không phải là chỗ để cụ hệ trẻ tin tưởng và yên tâm tiếp tục con phố học vấn, rèn luyện sâu xa để thiệt sự trưởng thành và cứng cáp thì cũng là sự thất bại của nền giáo dục đào tạo quốc gia.
Thời gian qua, giáo dục đh ở nước ta tuy có rất nhiều chuyển biến tích cực và lành mạnh trong việc đào tạo và giảng dạy nguồn lực lượng lao động cho giang sơn nhưng nhìn chung vẫn chưa thật sự làm bọn họ an tâm. Nguồn nhân lực có bởi cấp đh (và sau đại học) tuy có tăng lên rõ rệt về lượng nhưng về chất lượng lại chưa/không tương xứng.
Dù sẽ rất nỗ lực tạo phải sự đổi khác nhưng các đại học rất tốt Việt phái mạnh vẫn không thể lọt vào tóp các đại học số 1 của khoanh vùng và thay giới. Đó cũng là lý do họ vẫn thường xuyên nghe các nhà tuyển chọn dụng trong nước kêu than về unique lao động. Hay ví dụ hơn, là vụ việc “chảy máu hóa học xám”, “tị nạn giáo dục” sau tiến độ phổ thông đang ngày 1 có chiều hướng gia tăng.
Có những nguyên nhân tác động đến unique giáo dục đại học ở Việt Nam. Mặc dù vậy, với cách nhìn muốn bao gồm trò tốt phải tất cả thầy giỏi, mong có tính năng thật phải gồm đội ngũ đơn vị giáo…thật, tôi cho rằng những giảm bớt của giáo dục đh Việt Nam hiện giờ là hệ trái tất yếu từ những bất cập về bốn duy cai quản trị đại học nhất là vấn đề đào tạo và giảng dạy đội ngũ giảng viên ở các trường đại học thời gian qua. Nói như GS Huỳnh Như Phương thì “đây là nguy hại lớn tốt nhất của giáo dục và đào tạo đại học vn hiện nay”<1>.
Đã mang lại lúc các chuyên viên giáo dục, các nhà thống trị cần trang nghiêm và cầu thị đánh giá những không ổn này để mỗi bước tháo gỡ.
3. Thử phân tích và lý giải một số nguyên nhân ảnh hưởng đến chất lượng đội ngũ giảng viên đại học ở nước ta hiện nay
Quan sát thực tế giáo dục đh hiện nay, tôi cho rằng có một số nguyên nhân cơ bản đã ảnh hưởng đến chất lượng đội ngũ giảng viên đại học như sau:
Thứ nhất, việc ồ ạt không ngừng mở rộng mạng lưới những trường đh nhất là các trường đh ngoài công lập trong khoảng hơn đôi mươi năm quay trở lại đây nhưng chưa tồn tại sự chuẩn bị kỹ lưỡng về đội hình giảng viên dẫn mang đến sự thiếu hụt nghiêm trọng đội ngũ những người dân làm công tác quản trị, quản lý điều hành lẫn trực tiếp đứng lớp.
Có thể thấy, bây giờ ngoài các trường đại học có bề dày truyền thống trong đào tạo và huấn luyện thì lực lượng giáo viên ở hệ thống các ngôi trường mới thành lập đang là sự việc làm nhức đầu các nhà quản lí lý. Vì thiếu vắng nên bao gồm trường phải tận dụng những người có bằng cấp Ths, TS vốn là các quan chức ở những cơ quan nhà nước hay các giảng viên những trường đh công lập sẽ nghỉ hưu với tính chất thời vụ, chấp vá; lại sở hữu trường nôn nả gửi giảng viên đi đào tạo và giảng dạy ở các đại lý đào tạo dễ ợt (các “lò ấp” Thạc sĩ, tiến sĩ trong nước hay những trường “đại học tập ma” ở quốc tế mà dư luận đã những lần bội nghịch ảnh) để nhanh lẹ hợp thức hóa mảnh bằng nhằm mục tiêu đối phó với hình thức của ngành hơn là chú ý đến bốn duy và năng lượng thật sự.
Thứ hai, sự mâu thuẫn, xung đột nhiên về quan tiền niệm giáo dục đào tạo giữa những nhà chi tiêu với lãnh đạo những trường đại học; xuất xắc sự chênh lệch cùng bất công về thu nhập giữa nhị thành phần này với đa phần đội ngũ cán bộ, giáo viên cơ hữu trong nội bộ trường đh (đặc biệt là ở hệ thống các trường bên cạnh công lập do quyền lực tập trung vào một nhóm tín đồ với vai trò chủ đầu tư, “đồng sáng sủa lập”…).
Không phải tất cả nhưng yêu cầu thẳng thắn nói rằng, trong khối hệ thống giáo dục đh ngoài công lập bây chừ có đông đảo thành phần“đáng cảnh giác độc nhất về lâu dài cho sự nghiệp đổi mới giáo dục với cả văn hóa truyền thống dân tộc”. nguyên tố này “ngoài miệng luôn luôn hô hào giáo dục phi lợi nhuận, giáo dục đào tạo vô vị lợi, tuy nhiên khi thực hành thì cần sử dụng thủ đoạn nhằm thu vạch cá nhân, lập sảnh sau vào đào tạo, tích lũy của cải bằng con đường marketing giáo dục”.<2>
Những bạn này gần như là chi phối toàn bộ mọi hoạt động ở trường đại học, từ việc bổ nhiệm những chức danh lãnh đạo cho tới phân phân tách lợi nhuận cơ mà phần thiệt lúc nào cũng trực thuộc về lực lượng thầy giáo viên – đối tượng lẽ ra phải được quan liêu tâm, chuyên chút các nhất.
Xem thêm: Sửa Đổi, Bổ Sung Một Số Điều Của Thông Tư 06/2017/Tt-Bvhttdl
Giảng dạy ở đại học là công việc rất vất vả. Những giảng viên ở đại học ngoài tư bí quyết của một nhà giáo còn là tư cách của những nhà khoa học. Các bước vất vả là mặc dù vậy quyền lợi lại không tương xứng là nguyên nhân chính khiến cho đội ngũ giảng viên thất vọng đưa cho tình trạng mất niềm tin, sút động lực hoặc thậm chí bỏ việc. Một vài trường đại học, vày thế, luôn luôn trong tình trạng thiếu vắng đội ngũ những giảng viên thiệt sự có năng lượng và tận tâm để ship hàng lâu dài.
Cuối cùng, sự việc phẩm hóa học và “thái độ trí thức” của lực lượng giảng viên đại học hiện thời cũng là chuyện rất đáng để suy ngẫm cùng xấu hổ cho phần nhiều ai gồm lòng tự trọng. 1 trong những biểu lộ rõ độc nhất của vụ việc này là việc bất nhất, bảo thủ, “nói một đằng làm cho một nẻo” của tương đối nhiều các “cây đa, cây đề” ở những trường đại học, viện phân tích liên quan mang đến việc đào tạo và giảng dạy sau đại học hay tư vấn và xúc tiến các chế độ giáo dục sinh sống tầm vĩ mô trong phòng nước.
Một lấy ví dụ như rất ví dụ là thời gian qua, rất nhiều người sau khi nhận thấy những không ổn trong quy trình đào tạo và giảng dạy Thạc sĩ, Tiến sĩ; đk để phong học hàm PGS, GS đề xuất đã ý kiến đề xuất ngành giáo dục đào tạo phải siết chặt và nâng cấp tiêu chuẩn chỉnh cho phù hợp với “thông lệ” và “hội nhập quốc tế”… gắng nhưng, đáng bi thảm thay, trong nhiều trường hợp chính họ chứ không hẳn ai khác, trong bốn cách người hướng dẫn hoặc phản biện những luận văn, luận án, đề án,… vẫn “dễ dãi” trải qua các luận án, dự án công trình kém hóa học lượng; gây nên cảnh “vàng thau lẫn lộn”. Không ít “cây đa cây đề” bên cạnh miệng thì lên án, mỉa mai học hàm, học tập vị cao bất tỉnh ngưỡng của các quan chức chỉ đạo trong máy bộ công quyền nhưng lại nếu quan tiếp giáp kỹ vẫn thấy cũng chính chọ đã bỏ phiếu thông qua và cấp bởi cho chính các quan chức kia.
Đây là trong những nguyên nhân chính làm cho chất lượng đội ngũ giảng viên đại học không thật sự bảo vệ dù đa số đều có bởi Thạc sĩ, Tiến sĩ…
Khi trình độ các giảng viên đh không bảo vệ tất yếu đuối sẽ tác động đến unique đào sinh sản nguồn lực lượng lao động cho xóm hội. Đặc biệt với những trường đh sư phạm thì hệ quả còn kinh khủng hơn. Nó là loại vòng xoáy của việc luẩn quẩn vị thầy ở đại học đó là thầy của team ngũ cô giáo phổ thông.
Không những vậy, phần lớn họ còn thâm nhập trực tiếp vào những khâu, các dự án, đề án đổi mới giáo dục phổ thông dù cho có người cả đời trước đó chưa từng đứng lớp dạy dỗ ở cấp cho học này bao giờ. Sự đổi mới, chính vì như thế vừa khiên cưỡng, chấp vá vừa luẩn quẩn, không có lối ra.
4. Phương án nào?
Trong công trình phân tích mới đây, sau khi đã đối chiếu và đã cho thấy những không ổn và giảm bớt của giáo dục đào tạo đại học nước ta trong khoảng tầm 20 năm qua, giáo sư Huỳnh Như Phương nhận định rằng cần “đổi mới bài toán tuyển lựa chọn và bổ nhiệm nhân sự vào hệ thống giáo dục đại học, bao gồm cả số đông người đào tạo và giảng dạy lẫn những người làm công tác làm việc quản trị đại học”.
Theo đó, ông ý kiến đề nghị ngành giáo dục và đào tạo cần “áp dụng lại cách thai cử hiệu trưởng và trưởng khoa, gồm cương lĩnh tranh cử một biện pháp dân chủ, trực tiếp, quăng quật phiếu bí mật và công khai kết quả như đã thực hiện vào đầu trong thời gian 1990”.
Ngoài ra, là có một “cơ chế phối kết hợp để tạo đk cho đều nhà khoa học giỏi, có tác dụng sư phạm đem kỹ năng và kinh nghiệm truyền thụ đến sinh viên”. <3>
Tán đồng cách nhìn trên của gs Huỳnh Như Phương, trong tinh thần chung về thay đổi căn phiên bản và toàn diện giáo dục hiện nay nay, công ty chúng tôi mạo muội khuyến nghị thêm hai chiến thuật cụ thể như sau:
Một là, tổng rà soát, tiến công giá chuyển động tài bao gồm của tổng thể hệ thống giáo dục đh nhất là hệ thống giáo dục quanh đó công lập trên toàn nước trong khoảng chừng 20 năm quay lại đây. Vào đó, quan trọng đặc biệt xem xét vấn đề quản trị tài chính, phân chia lợi nhuận của các nhà đầu tư; vấn đề phân bổ kinh phí nhằm tái đầu tư chi tiêu về các đại lý vật chất cũng giống như chi trả thù lao cho hàng ngũ cán bộ nhân viên giảng viên làm cho công tác thống trị và thẳng giảng dạy… Trên cửa hàng đó tiếp tục bổ sung cập nhật các quy định vào Luật giáo dục đại học tương quan đến việc tự nhà tài chính nhằm mục đích giám sát nghiêm ngặt vấn đề này.
Như đã nói làm việc trên, giảng viên đại học là nhân tố rất quan trọng trong cấu trúc của một trường đh nhưng sự đầu tư cho thành phần này (thông qua vấn đề chi trả thù lao huấn luyện và nghiên cứu) đang có sự chênh lệch mập giữa những người chủ sở hữu trường và những người làm công tác làm việc điều hành, quản lý.
Có thể nói, một vài nhà đầu tư, những lãnh đạo ở các trường đại học hiện giờ một mặt hy vọng thoát ra khỏi “cơ chế xin – cho” từ bỏ Bộ giáo dục và đào tạo và đào tạo; luôn luôn đòi hỏi, đề xuất Nhà nước trao quyền “tự chủ”, tự quyết các thứ tuy vậy mặt khác, bọn họ lại gia hạn và áp đặt chính sách này vào mọi vận động tại những cơ sở giáo dục đào tạo đại học mà họ đang nỗ lực quyền tốt nhất là về tài chính và các quyền lợi vật hóa học khác.
Đang tất cả một xu hướng rất đáng lo sợ và mắc cỡ là các chủ đầu tư thực dụng từng bước thỏa hiệp cùng với một phần tử nhà giáo vị không kiềm chế được lòng tham (được những nhà đầu tư thuê và chỉ định vào máy bộ lãnh đạo như Ban Giám Hiệu, những tổ chức đoàn thể…) nhằm thao túng thiếu và chèn ép đội ngũ giáo viên cơ hữu có tận tâm và trường đoản cú trọng. Đây không những là một thiệt thòi và bất công đối với đội ngũ giảng viên ở khoanh vùng ngoài công lập mà còn là nguy cơ làm khó nỗ lực đổi mới giáo dục trong phòng nước; là nguyên nhân gây ra cảnh “đấu đá nội bộ” nhằm mục tiêu giành kiểm soát và điều hành quyền lực ở những trường đại học, tác động đến chất lượng đào chế tạo ra và tư tưởng chung của người học.
Hai là, vừa qua Chính phủ cũng đã phê chuyên chú đề án “Nâng cao năng lượng đội ngũ giảng viên, cán bộ quản lý các cơ sở giáo dục đào tạo đại học đáp ứng nhu cầu yêu cầu đổi mới căn bạn dạng toàn diện giáo dục và đào tạo và huấn luyện và đào tạo giai đoạn 2019 – 2030” (còn điện thoại tư vấn là đề án 89).
Việc phê lưu ý này cho biết thêm Nhà nước rất xem xét chất lượng giáo dục, nhất là giáo dục đại học. Tuy vậy, vấn đề triển khai như thế nào trong thực tiễn mới là chuyện xứng đáng bàn. Bài học về những không ổn và hạn chế tương quan đến những đề án huấn luyện Tiến sĩ trước đây (đề án 911, đề án 322) vẫn còn nguyên đó.
Thế nên, điều quan trọng nhất là phải khắc phục được tình trạng đào tạo và huấn luyện kém chất lượng ở những “lò ấp” cơ mà dư luận vẫn phản ánh thời gian qua. Muốn vậy, ngành giáo dục cần có một cuộc tổng rà soát; kiên quyết xử lý hành vi gián trá về văn bằng, những vi phạm về quy định đào tạo; tuyệt vấn nạn đạo văn, đạo luận án…Từ đó bổ sung cập nhật các quy định rõ ràng nhằm chế tài các hành vi ấy, nhất là việc liên đới chịu trách nhiệm đối với những người làm công tác làm việc hướng dẫn với phản biện công nghệ nếu dễ dãi thông qua các công trình dối trá và kém chất lượng.
Khách quan mà lại nói, vấn đề huấn luyện và giảng dạy Thạc sĩ, tiến sĩ ở Việt Nam bây chừ không phải nằm ở quy định, các bước có “phù phù hợp với thông lệ quốc tế” hay là không mà là vụ việc “đạo đức khoa học”, “đạo đức nghề nghiệp” của những thành viên trong Hội đồng thẩm định.
Đã cho lúc nên luật hóa những vấn đề liên quan đến “đạo đức khoa học”, “đạo đức nghề nghiệp” của đội hình giảng viên đh ở Việt Nam. Nếu như không làm xuất sắc khâu này sẽ tương đối khó để sở hữu được một tổ ngũ giảng viên đh có năng lượng và phẩm chất, nhất là một trong những “thái độ trí thức” lành mạnh, đúng đắn.
5. Cụ lời kết
Từ những tinh giảm và không ổn của giáo dục và đào tạo đại học nước ta hiện nay, tốt nhất là những vấn đề liên đến năng lực và phẩm chất của đội ngũ giảng viên; chúng tôi cho rằng, thay đổi tư duy quản ngại trị giáo dục đại học nói chung của không ít người có trọng trách là vụ việc cấp bách mang ý nghĩa gốc rễ nếu muốn có tính năng thật. Nói không giống đi, nếu việc làm “đổi new căn phiên bản và toàn vẹn giáo dục” của chúng ta bây chừ vẫn ko góp phần biến đổi nhằm nâng cấp vị vậy thực sự của người Thầy đã khó tạo nên sự bứt phá về unique giáo dục đại học.
Bởi “một trường đh mà những người quản trị bất tài và không có tâm huyết thì khôn xiết khó để có được một đội nhóm ngũ bên giáo khả năng và yêu thương nghề thật sự (…) Khi những người dân không xứng danh đã chiếm lĩnh được chỗ ngồi trong đh thì mang đến một cơ hội nào đó họ đang tuyển chọn những người khác theo hình ảnh và kích thước của họ. Đây là nguy cơ lớn nhất của giáo dục đào tạo đại học vn hiện nay. Nó không các ngăn cản câu hỏi xây dựng một đội nhóm ngũ nhà giáo có năng lực và uy tín mà còn giúp suy hạ nhiệt huyết của họ, gieo trong họ tư tưởng thực dụng cùng thờ ơ với việc nghiệp giáo dục.
Nếu giáo dục đh có sứ mệnh dẫn dắt đời sống tinh thần của xã hội, thì người thao tác làm việc ở đại học phải là người tiên phong về trí thông minh chứ không hẳn chạy theo những định hướng nhất thời, chủ yếu về vụ lợi và vừa lòng những yêu cầu ngắn hạn”. <4>
Thiển nghĩ, chủ ý trên của GS Huỳnh Như Phương là lời gợi ý để toàn bộ những ai đang làm công tác làm việc giáo dục, nhất là giáo dục và đào tạo đại học, cùng suy ngẫm.
Xem thêm: Phim Tùy Đường Xưng Hùng Phần 2 Tập 1, Tùy Đường Anh Hùng (Phần 2)
CT, 14.10.2021
NGUYỄN TRỌNG BÌNH
_____________
<1>, <2>, <3>, <4>: Huỳnh Như Phương, Giáo dục đại học vn bước vào trong những năm 2020 (in trong “Việt Nam hôm nay và ngày mai”). Nhà xuất bạn dạng Đà Nẵng, 2021.